Pluimveeweb: 'Bel direct dierenarts bij vermoeden op vogelgriep'

Pluimveehouders moeten direct hun dierenarts bellen bij verhoogde uitval en het vermoeden op vogelgriep. Daarvoor waarschuwt pluimveedierenarts Gerwin Bouwhuis van het Gezondheidscentrum voor Pluimvee (GvP) in Emmen.

Bouwhuis begeleidt meerdere vleeskuikenhouders in Noord-Nederland en de Duitse grensstreek en is eigenaar van GvP in Emmen. Vorige week zaterdag 21 november werd er in de media gemeld dat er een hoog pathogene vogelgriep vastgesteld op een vleeskuikenbedrijf in Witmarsum (FR). In een nieuwsbrief van GvP Emmen informeert Bouwhuis zijn relaties over de vogelgriep.

HPAI zelden bij vleeskuikens

Vogelgriep kwam in het verleden zelden voor bij vleeskuikens. „De infecties die zich in het verleden bij vleeskuikens voordeden, werden uitsluitend door middel van bloedonderzoek achteraf vastgesteld –
omdat deze bedrijven in het 10-kilometer toezichtgebied van een besmet bedrijf lagen. Vorige week zaterdag werd het vogelgriepvirus op een vleeskuikenbedrijf in het Friese Witmarsum (tussen Bolsward en Harlingen) vastgesteld, terwijl er in de omgeving geen besmette pluimveebedrijven zijn. Dit geeft aan dat het vogelgriepvirus direct via de uitwerpselen van wilde vogels bij de vleeskuikens terecht gekomen is”, zegt Bouwhuis. De vleeskuikens waren op het getroffen bedrijf op dat moment 33 dagen oud, vernam de pluimveedierenarts. In de nabijheid van het getroffen pluimveebedrijf werden zieke en dode knobbelzwanen waargenomen. Mogelijk vormen zij de bron van de besmetting.

Kenmerken van vogelgriep bij vleeskuikens

De bestrijding van het vogelgriepvirus valt en staat volgens hem bij een vroegtijdige melding van verdachte gevallen en ruiming van besmette bedrijven. De kenmerken van een vogelgriepinfectie bij de vleeskuikens zijn:

• Een verdrievoudiging van de uitval binnen 24 uur
• Voeropnamedaling van 5 procent
• Wateropname blijft soms op peil
• 2 procent van de dieren is traag en zit bol in de veren en voelen bij oppakken warm aan
• Proest, kopschudden, natte oogjes
• Mest lijkt op nuchteringsmest: met groene en witte bijmenging
• Dood gevonden dieren liggen met de poten naar achteren en lijken het benauwd te hebben gehad
• Sommige dieren hebben de kenmerkende paarse kleur op de kam en poten.

Vleeskuikenhouders die verschijnselen zien bij hun pluimvee die lijken op bovenstaande, verzoekt Bouwhuis direct contact op te nemen met hun dierenarts. Indien het sectiebeeld de verdenking bevestigt dan wordt een specialistenteam ingeschakeld. Er komt dan een dierenarts van onder andere de GD en de NVWA om officiële monsters te nemen. Indien het hoogpathogene vogelgriepvirus wordt aangetroffen dan wordt het bedrijf geruimd en wordt een spergebied (3-km) en toezichtgebied (10-km) ingesteld.

„De symptomen van HPAI bij vleeskuikens zijn soms vaag. Daarom is het wenselijk om van elke koppel met luchtwegverschijnselen 10 swabs te laten nemen uit de luchtpijp en de cloaca en deze in te sturen naar Wageningen Bioveterinary Research (WBVR) in Lelystad om een infectie met HPAI uit te sluiten.”

HPAI in uitwerpselen van watervogels

Vogelgriepvirus is vastgesteld in de uitwerpselen van watervogels en roofvogels in ons hele land evenals België en Duitsland. Het is volgens Bouwhuis dus belangrijk dat er geen uitwerpselen van watervogels of roofvogels in de stal terecht komen. Pluimveehouders kunnen de volgende preventieve maatregelen nemen:

• Maak indien mogelijk een afscheiding tussen het ‘vuile’ gedeelte van het erf en een ‘schoon’ gedeelte van het erf om te voorkomen dat auto’s die door mest van besmette vogels hebben gereden het virus op het erf brengen
• Reinig het spoor van vrachtauto’s (voerleveranciers en Rendac) indien deze de looproutes op het erf kruisen en overweeg een eigen voerbulkslang aan te schaffen. Dat is ook handig in verband met preventie van Salmonella
• Plaats een schoeiselontsmettingbak bij de buitendeur met voldoende ontsmettingsmiddel (Virkon S of Halamid) en ververs deze dagelijks
• Gebruik de voorruimte uitsluitend als hygiëneruimte en bijvoorbeeld niet als bedrijfskantine
• Loop niet met laarzen waarmee u in het veld hebt gelopen over het voorplein of naar de stal
• Hang bovenkleding die buiten wordt gebruikt apart en laat deze niet met stalkleding in contact komen.
• Was uw handen voor de stal te betreden en/of gebruik wegwerphandschoenen
• Gebruik geen materialen / instrumenten in de stal die ook buiten de stal worden gebruikt of ontsmet deze met warm water met Virkon S of Halamid alvorens mee te nemen in de stal
• Neem de kadaveremmers uit de stal niet mee naar buiten, maar gebruik emmers voor binnen en aparte emmers voor buiten.
• Controleer of hemelwater vanaf het dak niet ergens naar binnen kan lopen
• Controleer of ongedierte niet in de stal kan komen en raadpleeg uw ongediertebestrijder indien u vermoed dat er ongedierte in de stal komt
• Gebruik de achterdeur of zijdeur in de stal niet, maar loop buitenom om controle aan de luchtwasser of ventilatiesysteem uit te voeren. Reinig uw schoeisel indien u achterom bent gelopen
• Geef instructies aan monteurs / aannemers indien reparaties in de stal nodig zijn. Ook zij dienen zich aan de hygiënemaatregelen te houden
• Neem extra maatregelen tijdens het uitladen om insleep te voorkomen

De hygiëneprotocollen zijn te vinden op: https://www.nvwa.nl/onderwerpen/vogelgriep-preventie-en-bestrijding/documenten/dier/dierziekten/vogelgriep/protocollen/hygieneprotocol-bezoekers-pluimveebedrijven. Het hygiëneprotocol voor pluimveeservicebedrijven, die bijvoorbeeld kuikens laden, zijn ook te vinden via de bovengenoemde link.

„Het is onze gezamenlijke verantwoordelijkheid om vogelgriep buiten de deur te houden”, zegt Bouwhuis. Pluimveehouders die vragen hebben over vogelgriep en wat ze nog meer kunnen doen om insleep van vogelgriep te voorkomen, verwijst Bouwhuis naar hun dierenarts.