Boerderij: Zwitsers koopgedrag stimuleert lokale pluimveehouder

05-05-2020
De Zwitserse consumenten hebben een duidelijke voorkeur voor pluimveevlees en eieren van Zwitserse oorsprong. Ook zijn ze bereid hiervoor aanzienlijk meer te betalen. Het resultaat is een duidelijke groei van de binnenlandse pluimveesector die al decennia aanhoudt.

Driekwart van de Zwitserse consumenten eet het liefst lokaal geproduceerde eieren. Meer dan de helft geeft de voorkeur aan pluimveevlees van Zwitserse bodem. Zwitserse boeren ondersteunen, dierenwelzijn, het milieu en de superieure kwaliteit van Zwitserse producten worden als belangrijkste motieven genoemd. Zwitsers zijn bereid om drie of vier keer de prijs van geïmporteerde producten te betalen.

Consument betaalt veel voor Zwitsers product

Volgens Dr. Gianna Lazzarini van het Research Institute of Organic Agriculture FiBL Switzerland waarderen Zwitserse consumenten het ‘Zwitserse’ van producten. “De algemene perceptie is dat producten uit ons eigen land van superieure kwaliteit zijn. Dit halo-effect is erg sterk.”

Uiteraard zijn er ook prijsgevoelige consumenten. “Alleen veel minder dan in de meeste andere landen”, zegt Cornel Herrmann van het Federaal Bureau voor Landbouw (FOAG). “Zwitserse consumenten zijn geïnteresseerd in biologische producten en zijn bereid hiervoor fors meer te betalen.”

In 2018 kostte een vers biologisch ei op de Zwitserse retailmarkt driemaal de prijs van een geïmporteerd ei, consumenten betaalden respectievelijk 81 cent en 24 cent per ei. In Nederland is dit 36 cent versus 10 cent.

De hogere prijs van Zwitserse producten is te wijten aan de hogere productieprijzen en de strenge wettelijke eisen waaraan Zwitserse producenten moeten voldoen. De Zwitserse invoertarieven voor voedsel en dranken zijn bedoeld om lokale – vaak kleinere – boerenbedrijven te beschermen. Herrmann: “Importtarieven zijn belangrijk voor de Zwitserse landbouwmarkt, maar de markt voor pluimveevlees en eieren is afhankelijk van import. Een beperkt aantal van deze producten kan dus tegen een lager belastingniveau worden geïmporteerd.”

Gemiddeld 37% van de eieren wordt geïmporteerd. “De markten voor vlees en eieren van pluimvee zijn volledig geïntegreerd in de waardeketen. Omdat producenten en afnemers nauw samenwerken, kan de hoeveelheid geïmporteerde eieren worden aangepast aan de verwachte binnenlandse productie.”

Veranderende markt

De markt verandert. Herrmann: “De verkoop van scharreleieren neemt al jaren af, de verkoop van biologische en scharreleieren groeit. Dit wordt ook beïnvloed door de twee grote supermarktketens in Zwitserland, die de markt gedeeltelijk domineren. Een van hen wil over een paar jaar volledig scharrelei-vrij zijn.”

De Zwitserse wet staat bol van de huisvestingsregels en dierenwelzijn wordt bevorderd met subsidies voor diervriendelijke huisvestingssystemen. Vrije uitloop is daarmee populair geworden. Biologische pluimveehouders krijgen 42 cent per ei, vrije uitloop en scharreleieren leveren 22 cent op. In Nederland is dit 10 tot 15 cent per biologisch ei en 7 tot 8 per scharrelei. “Zwitserland verbood conventionele kooien al in 1992 – twintig jaar voor de Europese Unie. Verrijkte kooien zijn evenmin toegestaan”, zegt Andreas Gloor van Aviforum. “92% van de leghennen en 97% van de vleeskuikens wordt gehouden in diervriendelijke stallen met wintertuinen.”

Dierenwelzijn belangrijk

Voor Zwitsers is dierenwelzijn belangrijk. ”Net als in andere landen kennen consumenten in Zwitserland de exacte verschillen tussen biologisch voedsel en voedsel uit andere systemen niet, maar kopen ze biologische producten, dan hebben ze veel vertrouwen in de Zwitserse certificeringsinstanties”, legt Lazzarini uit. “Bovendien wordt hun beeld van idyllische Zwitserse boerderijen met dieren in bergweiden bekrachtigd in advertenties. Het maximaal toegestane aantal legkippen in vrije uitloop- en scharrelbedrijven is 18.000. Op biologische bedrijven is het maximum 4.000 kippen. Kleine boerenbedrijven zijn goed zichtbaar voor consumenten. Boerderijwinkels en boerenmarkten brengen het boerenleven dichtbij.

 

De meeste Zwitserse bedrijven zijn vrij kleinschalig, maar daar tegenover staat de hogere opbrengstprijs.

Importei onderin het schap

“Iedereen weet dat Zwitserse boeren op een vrije markt geen schijn van kans maken. Natuurlijk zouden ze zich aanpassen aan de markt, maar dit zou waarschijnlijk ons hele landbouwsysteem veranderen. Daarom is het hier heel normaal om lokale producten te kopen en veel Zwitsers betalen daar graag een hogere prijs voor”, aldus Lazzarini. Een ‘hoe goedkoper hoe beter’-mentaliteit heeft de Zwitserse cultuur nooit getypeerd. De gemiddelde Zwitserse consument heeft een hoge koopkracht. Gloor: “Gemiddeld wordt slechts 6,4% van het bruto-inkomen aan voedsel besteed.”

Zwitserse eieren en vlees zijn veel aantrekkelijker verpakt

Zwitsers vlees en zuivel wordt gepromoot door grote retailers en particuliere organisaties, zoals agrarische organisaties en de koepelorganisatie van biologische boeren, Bio Suisse. Zwitsers worden dus regelmatig geconfronteerd met reclamespots die Zwitserse producten idealiseren. Importeieren liggen op de onderste schappen, terwijl bio en lokaal geproduceerde producten een plek op ooghoogte krijgen. Zwitserse eieren en vlees zijn veel aantrekkelijker verpakt. Geïmporteerde eieren zijn doorgaans eenvoudig verpakt en verplicht geëtiketteerd met: ‘geproduceerd in kooisystemen die in Zwitserland zijn verboden’. “Op Zwitserse landbouwproducten prijkt de nationale vlag als herkenbaar symbool. Dat vergroot meteen het vertrouwen, want Zwitsers zijn van nature trots op hun land”, zegt Lazzarini.

Zwitserland zelfvoorzienender dan Nederland

Wordt in Nederland 35% van het pluimveevlees en 40% van de eieren in eigen land geconsumeerd, in Zwitserland betreft de binnenlandse productie 64,5% van het pluimveevlees, 63% van de eieren en eiproducten en 78,7% van de schaaleieren. “Dit aandeel wordt met ongeveer 80% hoger geschat in de detailhandel en lager in de gastronomische en voedselindustrie”, zegt Andreas Gloor van Aviforum. 17% van alle Zwitserse eieren en 2% van het in Zwitserland geproduceerde pluimveevlees is biologisch. Ter vergelijking: 8% van de in Nederland geproduceerde eieren is biologisch.

 
Marleen Teuling

Gerelateerde tags:

 
 

Inloggen op de ledenportal