Boerderij: Achtergrond: Zo doodt legpluimveehouder vogelmijten effectief met Thermokill

Het verhitten van stallen tijdens de leegstand is een effectieve methode om vogelmijten te bestrijden. Legpluimveehouder Roy Tomesen heeft sinds 2007 ervaring met Thermokill. Hij kijkt niet naar de kosten maar naar datgene wat het hem oplevert.

 

De inpandige eierautomaat van Tomesen is populair, zo blijkt op een winterdag in februari. De eieren vinden gretig aftrek. Tomesen hoeft nooit nee te verkopen. Hij heeft een bedrijf met meerdere leeftijden en kan zo jaarrond eieren van zijn eigen kippen aanbieden. “Werken met meerdere leeftijden is een bewuste keuze, maar in het kader van bloedluisbestrijding is het niet optimaal. Dat neem ik op de koop toe”, zo vertelt hij.

Tomesen past sinds 2007 Thermokill toe om vogelmijt (bloedluis) te bestrijden. Een hoge vogelmijtendruk was voor hem aanleiding voor deze methode van firma Van Eck Bedrijfshygiëne te kiezen. Een beter alternatief is er in zijn ogen niet.

Voedselveiligheid staat voorop

De pluimveehouder werkte in het verleden ooit zeven jaar voor een eierhandelaar. Daar maakte hij van dichtbij mee hoeveel waarde er wordt gehecht aan voedselveiligheid. Tomesen wil het gebruik van bestrijdingsmiddelen daarom voorkomen, bevreesd als hij is voor restanten van middelen (residuen). “De kwaliteit van de eieren die ik verkoop moet onberispelijk zijn. Daar mag geen discussie over zijn. Thermokill is in mijn ogen niet belastend voor de voedselveiligheid. Als producent loop je geen risico.”

Werking methode Thermokill

Thermokill werkt als volgt. De stallen worden met behulp van een houtkachel en recirculatieventilatoren opgewarmd. Binnen 48 uur loopt de omgevingstemperatuur op naar 50 tot 55 graden. Het bereiken van een minimale vloertemperatuur van 42 graden is daarbij het uitgangspunt. Na het bereiken van die grens worden de stal nog drie dagen op temperatuur gehouden, om alle mijten, larven en eitjes te doden.

Effect Thermokill

Tomesen ziet dat Thermokill effect heeft. Hij werkt in twee stallen met automatische vogelmijtentellers. Enkele zitstokken zijn voorzien van gaatjes. Zodra daar een vogelmijt in valt, wordt die met een laser automatisch geteld. Vervolgens wordt de mijt weer uit het gaatje geblazen. “Zodra de kippen weg zijn, merk je dat de bloedluizen onrustig worden. De tellingen schieten dan omhoog”, aldus Tomesen, die tijdens het verhitten van de stallen het aantal tellingen naar het nulpunt ziet teruglopen. “Dankzij Thermokill houden we onze stallen zeker vijf tot zes maanden vrij van bloedluis”, aldus Tomesen, die zijn volièresystemen bij aanvang van iedere ronde ook nog behandelt met Silica-VE om de insleep van vogelmijten te vertragen.

De stallen van Tomesen staan tijdens de leegstand 2,5 tot 3 weken leeg. Hij ruimt een week in om Thermokill toe te passen. “We halen de mest eruit, passen Thermokill toe en gaan vervolgens schoonmaken. Aangekoekte mestresten zijn door het verhittingsproces losgeraakt. Daardoor maakt het makkelijker schoon.”

Kosten Thermokill hangen af van stalvolume

De precieze kosten van Thermokill hangen af van het stalvolume. Voor een gangbare scharrelstal met zestien tot achttien kippen per vierkante meter gaat het bij Tomesen om 20 tot 25 cent per dierplaats. Het kostenplaatje van Thermokill is aanzienlijk, zo erkent Tomesen. “De leegstand is sowieso geen goede periode voor de liquiditeit. De kosten lopen door, terwijl je inkomsten mist. Maar ik kijk vooral naar datgene wat het mij oplevert. Ik beschouw de kosten als een soort van verzekeringspremie voor een succesvolle ronde. Ik heb vertrouwen in deze methode én het bedrijf. Daarbij is het gewoon fijn om in een bloedluisvrije stal te werken. Ik heb er een hekel aan om me in de stal telkens te moeten krabben. Gelukkig is dat verleden tijd.” Bijkomend voordeel van Thermokill is volgens Tomesen dat ook de wormendruk aanzienlijk wordt verlaagd.

Aandachtspunten bij toepassen Thermokill

Sommige legpluimveehouders zijn sceptisch over Thermokill. Het verhitten van de stallen zou negatieve gevolgen hebben voor de stalinrichting. “Dat zijn boemanverhalen. Ik houd me netjes aan de voorschriften. Dan kan er weinig mis gaan.”

 

• Laat geen water in leidingen staan.
• Geef ventilatiekokers de ruimte om uit te zetten. Tomesen: “IJzer en kunststof zetten uit. Daarmee moet je rekening houden”. Hij laat zijn stallen altijd rustig afkoelen. “We nemen de tijd en laten de deuren dicht.”

Vogelmijten weren

Tomesen doet er alles aan om vogelmijten uit zijn stallen te weren. Er is een hygiënesluis met douches. De pluimveehouder heeft voor iedere stal aparte laarzen en werkkleding. Mede doordat de stallen via mestbanden aan elkaar zijn verbonden is insleep nooit helemaal te voorkomen. “In de tweede helft van de legperiode zie ik het aantal bloedluistellingen oplopen. Op een bedrijf met meerdere leeftijden kun je dat eigenlijk niet voorkomen.”

Dankzij Thermokill blijven de stallen lange tijd vrij van vogelmijten. De druk van vogelmijten is een stuk lager dan voorheen. “Vroeger ging ik vaak met poeder de stal door. De laatste jaren is dat een stuk minder geworden. Vooral ’s zomers wil de bloedluizendruk nog weleens toenemen. De vermeerdering gaat dan enorm snel. Daar moet je naar handelen.”

Tweede locatie nog vrij van vogelmijten

Tomesen liet een paar jaar geleden een nieuwe leghennenstal bouwen op een voormalig varkensbedrijf. Deze stal is nog altijd vrij van vogelmijten, ook nu de vierde ronde kippen erin zit. “We hebben daar tot dusverre ook nog geen Thermokill toegepast.” Tomesen heeft niet de illusie dat deze locatie altijd vrij van vogelmijten blijft. “Het is niet de vraag of ze gaan komen, maar wanneer.”

Wanneer je tijdens de ronde begint met bestrijden, is het vaak al te laat

Vogelmijten kunnen via opfokhennen de stal binnenkomen. Tomesen heeft een jarenlange relatie met leverancier Ter Heerdt, waarmee hij open communiceert. “Ze zijn ontzettend scherp op het luisvrij afleveren van hennetjes. Wanneer er eens iets aan de hand is, melden ze dat. Met levende dieren kan natuurlijk altijd iets aan de hand zijn. Als ik het maar weet, dan kan ik er op inspelen.”

Voorkomen is beter dan genezen. Dat cliché geldt ook voor de bestrijding van vogelmijten, zo stelt Tomesen. “Wanneer je tijdens de ronde begint met bestrijden, is het vaak al te laat. Op het moment dat je merkt dat de bloedluisdruk stijgt, sta je al met 1-0 achter.”

Bouke Poelsma

freelance redacteur