De Molenaar: Europese federaties verwachten graantekorten Nieuws Europese federaties verwachten graantekorten

De Europese federaties Fediol, Coceral en Fefac verwachten grote tekorten aan grondstoffen als gevolg van de Russische inval in Oekraïne. Dat schrijven de organisaties in een brief aan DG Agri van de Europese Commissie.

Belang

“Het belang van Oekraïne voor de levering van agrarische grondstoffen en ingrediënten naar de EU is groot. Het niet kunnen importeren uit dit land heeft verstrekkende gevolgen. Zowel voor de voedsel- als voor de diervoederketen”, stellen de Europese branchefederaties.

Verwachting

Het gebied rond de Zwarte Zee levert veel graan en oliezaden voor de wereldmarkt. Oekraïne in het bijzonder exporteert 60 miljoen ton graan. De verwachting was dat het land dit jaar 33 miljoen ton mais en 24 miljoen ton graan zou exporteren. Europa importeert met name mais uit Oekraïne.

Gemiddeld bedraagt de import zo’n 11 miljoen ton. Tot 21 februari kwam 5,5 miljoen ton mais binnen. Alternatieve levering voor het ontbrekende deel komt eventueel uit Argentinië, Brazilië en de Verenigde Staten. “De Europese regelgeving limiteert import vanuit deze landen echter. Het ontstane gat in de maisvoorziening zal daardoor niet volledig worden gevuld met import uit die landen.”

Bottlenecks

Belangrijke obstakels in de Europese handel zijn momenteel het transport van en naar Oekraïne en het vinden van alternatieve leveranciers voor de grondstoffen die nodig zijn, stellen Coceral, Fediol en Fefac. De organisaties dringen er bij de Europese Commissie/DG Agri op aan om de regels voor vervoer van grondstoffen uit Oekraïne te versoepelen. “Doordat de havens zijn geblokkeerd, is het verkrijgen van het benodigde papierwerk heel ingewikkeld. We vragen de Europese Commissie om de regelgeving te versoepelen, zodat grondstofschepen ondanks het ontbreken van de nodige verklaring toch kunnen lossen in Europa.”

Ook voor schepen die onderweg zijn of waren naar Oekraïne maar daar nu niet kunnen aanmeren, vragen de organisaties een coulante behandeling. “Er moet een veilige plek komen voor schepen en treinen die normaal richting Oekraïne. Bij voorkeur in een van de Europese lidstaten. Dit vraagt ook flexibiliteit in de douaneafhandeling. Bovendien moeten dan meer pakhuizen de erkenning van ‘transit-locatie’ krijgen”, aldus de briefschrijvers.

Voorraad

Volgens de Europese federaties is het zaak de bevoorrading van Europese voedsel- en diervoederproducenten zo goed mogelijk te continueren. “In Zuid-Europa hebben de meeste fabrieken vier tot zes weken voorraad. Raffinaderijen van plantaardige olie zijn sterk afhankelijk van zonnebloemzaden uit Oekraïne. Zij zullen als eerste de bodem van hun voorraden in beeld hebben”, waarschuwen de federaties.

Alternatieven

De diervoedersector zal voor aanvullende aanvoer van grondstoffen onder andere een beroep doen op Argentinië, Brazilië en de Verenigde Staten. Andere landen zoals Canada en Zuid-Afrika kunnen slechts beperkt bijdragen aan het opvullen van het gat in de bevoorrading.

In hoeverre de drie beoogde leveranciers ook daadwerkelijk graan kunnen leveren, hangt ten eerste sterk af van de lokale situatie. Argentinië kampt met droogte. De Verenigde Staten verwerkt mais in toenemende mate in bio-ethanol. “Hierdoor is de prijs te hoog voor Europese import.” Bovendien is de transporttijd vanuit Noord- en Zuid-Amerika aanzienlijk langer dan vanuit Oekraïne.

Uitdaging

Bijkomende uitdaging is dat de producten afkomstig uit Argentinië en Brazilië in het algemeen niet voldoen aan de eisen die Europa stelt aan geïmporteerde grondstoffen. De branchefederaties verwachten problemen met residu van in Europa verboden middelen op de grondstoffen en/of het niet kunnen voldoen aan de non-gmo eisen. “We dringen er daarom bij de Commissie op aan om de komende maanden coulant om te gaan met MRL’s, importtoleranties en non-gmo eisen bij import uit niet EU-landen.”

Daarbij benadrukken de Europese federaties dat ze niet willen tornen aan de Europese voedsel- en voederveiligheid. “Wel vragen we de wettelijke bepalingen zo nodig aan te passen aan de specifieke situatie in het land van herkomst.”

In de brief geven de federaties een aantal suggesties voor toepassing en interpretatie van regels rondom residu van bestrijdingsmiddelen en gmo’s. “Met deze aanpak behoort import uit niet EU-landen tot de mogelijkheden.”

Kostprijs

“Het verlies van Oekraïne als leverancier van grondstoffen leidt hoe dan ook tot kostprijsverhoging”, stellen de organisaties. Deels doordat prijzen op de wereldmarkt oplopen als gevolg van grondstoftekorten, deels doordat transport en handling duurder worden. Om grondstoffen toch voor een redelijke prijs op de markt te brengen, vragen de organisatie om het verlagen of afschaffen van de importheffing op de grondstoffen die nodig zijn voor de Europese voedselvoorziening.

Tijdelijk

De federaties benadrukken dat ze de voorgestelde maatregelen zien als tijdelijk. “Ze zijn slechts ter overbrugging van een onzekere en onrustige periode in Oekraïne. We hopen dat de vrede in dit land snel wordt hersteld, zodat we weer zaken kunnen doen met onze partners ter plaatse.”

Leden van de Europese federaties geven aan de handel met Oekraïne te continueren zolang dat kan, juist ook om hun partners continuïteit en toekomst te bieden. “Waar bedrijven dat kunnen, ondernemen ze actie om hun personeel in Oekraïne te beschermen en te helpen. Ondertussen proberen ze contracten te honoreren, zodat economische levensvatbaarheid wordt geborgd.”

Leestip: Forse fluctuatie tarweprijs op termijnmarkt

Leestip: ‘Ukraine residents run for shelter, farmers threatened by war impact’