Boerderij: Enten tegen vogelgriep drukt uitbraken met 96% in Frankrijk

Vaccinatie van vleeseenden tegen hoogpathogene vogelgriep (HPAI) heeft het aantal uitbraken in Frankrijk met 96% vermindert. Een overzicht van de resultaten van de eerste tien maanden verplicht enten.

Zonder vaccinatie zouden er in Frankrijk in 2023-2024 vermoedelijk 487 uitbraken zijn geweest van vogelgriep, het werden er dertien. En hoewel enkele daarvan in concentratiegebieden van de eendenhouderij lagen, hebben deze uitbraken zich niet verspreid. Dat blijkt uit onderzoek van de Universiteit van Toulouse.

“Eenden waren de virusbommen van vogelgriep tijdens de epidemieën die de Franse pluimveehouderij tien jaar teisterden”, stelt pluimveedierenarts Leni Corrand van de Zuid-Franse veterinaire organisatie Anibio tijdens een congres in Venetië. “Ze zijn extreem vatbaar voor vogelgriep en verspreiden enorme hoeveelheden virus, mede door de mentaliteit en cultuur van de eendenindustrie.”

Volgens Corrand bleken de traditionele managementpijlers van vroege detectie, ruimingen en bioveiligheid niet meer te werken. In januari 2023 richtte de Franse overheid een stuurgroep op om preventieve vaccinatie verder te brengen. De vaccinatiecampagne startte op 1 oktober 2023 en was verplicht op bedrijven met meer dan 250 vleeseenden. Daarbij is als eerste gewerkt met het Volvac Best-vaccin van Boehringer Ingelheim. De dieren kregen de eerste onderhuidse injectie tussen dag 10 en dag 21, vervolgens drie weken later een boosterenting. Deze vaccinaties vragen veel arbeid.

In een tweede entronde is daarnaast het Respons-vaccin van Ceva Santé Animale ingezet. Dat kan bij uitkomst op de broederij worden toegediend en vervolgens worden herhaald tussen de 21e en 28e levensdag. Dat vraagt veel minder arbeid, maar er zijn logistieke uitdagingen, waaronder bewaring van het vaccin bij -80 graden. Bij fokeenden was de HPAI-enting vrijwillig.

64 miljoen eenden gevaccineerd

Vanaf oktober 2023 zijn 64 miljoen eenden geënt. De kosten – inclusief arbeid, toezicht en monitoring – zijn € 105 miljoen, minder dan 10% van de € 1,4 miljard die de epidemie in 2021-’22 in Frankrijk kostte. De staat nam hiervan 85% hiervan voor zijn rekening, de industrie 15%.

In de eerste tien maanden van het programma zijn 45,7 miljoen eenden op 2.330 bedrijven, voornamelijk in West-Frankrijk gevaccineerd. Elk gevaccineerd bedrijf wordt maandelijks door dierenartsen bezocht, waarbij monsters genomen worden voor PCR-analyse. Boeren moeten zelf ook nog eens vijf monsters van gedode eenden inzenden. Daarbovenop vindt bloedonderzoek plaats aan het einde van de mesterij om te verzekeren dat geen veldvirusinfectie onontdekt is gebleven.

Tussen oktober 2023 en juli 2024 zijn in 11.000 dierenartsenbezoeken 650.000 monsters genomen. Alle monsters waren negatief voor HPAI. Ook alle ruim 26.000 door veehouders ingezonden monsters testten negatief.