Demissionair landbouwminister Femke Wiersma wil de verplichte afroming bij de handel in pluimveerechten zo snel mogelijk beëindigen. Na een akkoord in de ministerraad heeft ze haar voorstel tot het wijzigen van de Meststoffenwet naar de Tweede en Eerste Kamer gestuurd. Ze hoopt dat de wijziging nog dit kalenderjaar in werking treedt: de streefdatum ligt op 1 december.

Sinds dit jaar moeten veehouders bij de handel in varkens- en pluimveerechten rekening houden met het vervallen van een deel van deze rechten. Bij de handel in pluimveerechten geldt een afromingspercentage van 13%, bij varkensrechten moet 22% worden afgeroomd en bij fosfaatrechten voor melkvee wordt bij handel 30% van de rechten geschrapt. Doel hiervan is dat de veestapel – en daarmee de mestproductie – afneemt, zodat de veehouderij eerder onder het verlaagde mestproductieplafond komt, zoals is afgesproken met Brussel. Bij het instellen van de wet zegde Wiersma al toe dat de afroming aangepast zou worden zodra een sector onder het mestproductieplafond zou komen.

Op basis van de tweede kwartaalmonitor van het CBS over de fosfaat- en stikstofexcretie van de veehouderij concludeert Wiersma dat de pluimveehouderij in 2025 onder het stikstofplafond zal komen en nagenoeg op het fosfaatexcretieplafond. Aangezien er in 2026 nog veel effect te verwachten is als gevolg van de beëindigingsregelingen LBV en LBV-plus, vindt Wiersma het verantwoord om de afroming af te schaffen. Wiersma heeft nu een voorstel voor het verlagen van de afroming bij de handel in pluimveerechten naar 0% naar de Kamers gestuurd. De maatregel zal bij zowel de handel in losse rechten als bij bedrijfsoverdracht gaan gelden. “Er is geen reden meer om nog lang af te romen in deze sector”, aldus Wiersma. Ze heeft altijd toegezegd niet meer af te zullen romen dan strikt noodzakelijk.

Wiersma: totale mestproductieplafond wordt niet gehaald

De minister geeft in de toelichting bij haar voorstel aan dat Nederland in 2025 naar verwachting het verlaagde mestproductieplafond zal overschrijden. “Naar verwachting zal in 2025 nog wel een overschrijding van de sectorale plafonds voor de varkens- en melkveesector plaatsvinden. Naar verwachting zal ook het nationale mestproductieplafond worden overschreden in 2025”, schrijft de minister. Ze vindt het echter niet nodig dat de pluimveesector verder krimpt dan het eigen plafond om een grotere bijdrage te leveren aan het reduceren van de mineralenproductie van de totale veehouderij. Wanneer de stikstof- en fosfaatexcretie boven de plafonds uitkomt, kan de Europese Commissie een generieke korting van de omvang van de veestapel opleggen.

Het voorstel wordt nu voorgelegd aan de Tweede en Eerste Kamer, die vier weken de tijd hebben om eventueel bezwaar te maken. Als er geen bezwaar is, zal het voorstel naar de Raad van State gaan voor advies. Wiersma hoopt dat alles uiterlijk 1 december van kracht is, zodat pluimveehouders nog de tijd hebben om voldoende pluimveerechten te verwerven.

De pluimveesector is voor een deel afhankelijk van leaserechten en die handel was door de afroming tot stilstand gekomen, waardoor pluimveehouders in problemen dreigden te komen. Varkenshoudersorganisatie POV vindt dat ook de afroming voor varkenshouders moet worden afgeschaft. Daar rept het voorstel van Wiersma niet over.