Een paar jaar lang leek het erop dat de veehouderij te maken zou krijgen met serieuze concurrentie van alternatieve eiwitproducten. Sommige van die ontwikkelingen bleken echter hypes te zijn. Dat werd duidelijk tijdens een congres in Madrid ter ere van het 25-jarig bestaan ??van Huvepharma. Voor daadwerkelijke stappen in de verduurzaming van de eiwitproductie zijn alle ogen gericht op de veehouderij.

Vergeet kweekvlees en denk ook maar niet dat plantaardig vlees de wereld gaat veroveren. Die boodschap werd luid en duidelijk gedeeld in Madrid toen diergezondheids- en voederadditievenbedrijf Huvepharma onlangs zijn 25-jarig jubileum vierde. Meer dan 400 experts uit de agrarische sector kwamen bijeen in de Spaanse hoofdstad om de toekomst van duurzame veehouderij te bespreken.

Op markt brengen van kweekvlees

Kweekvleesproducten zijn over hun hoogtepunt heen, aldus professor Paul Wood van Monash University in Australië. In een neutrale analyse stelde de gerenommeerde expert dat er in 2025, in tegenstelling tot voorgaande jaren, nauwelijks of geen investeringsgeld meer is gestoken in kweekvlees. Initiatieven kwamen en gingen, zei hij. Start-ups probeerden met veel bombarie en investeringsgeld een nieuw product te lanceren, maar de meesten verdwenen met dezelfde vaart als ze waren opgekomen. De meest gehoorde reden: het is simpelweg niet mogelijk om de productie zo op te schalen, dat de massa het zich kan veroorloven. Uiteindelijk bedienen de bedrijven die volharden in het op de markt brengen van kweekvlees uiteindelijk de niche, die bereid is aanzienlijke bedragen te betalen voor slechts een lepel vol kweekvlees.

‘Beyond-bubbel’

Niet veel beter ging het het bedrijf Beyond Meat af. Enkele jaren geleden een lieveling van investeerders. Aandelenkoersen van het bedrijf explodeerden, maar toen bleek dat de markt het ‘vlees’ niet opnam, liep de ‘beyond-bubbel’ leeg. Arlin Wasserman, oprichter en directeur van adviesbureau Changing Tastes in Philadelphia, Pennsylvania, Verenigde Staten, zei dat plantaardige burgers misschien eetbaar en verkrijgbaar zijn, maar dat ze als vleesvervanger weinig indruk maken. “Plantaardig maakt de belofte niet waar. Vlees neemt marinades of kruiden op. Maar de nieuwe producten zijn hydrofoob. Wat je kunt doen, is er sauzen op doen en hopen. Ik kan een hamburger op veertig verschillende manieren laten smaken. Maar een Beyond burger kun je maar op één manier bereiden.”

Plantaardig maakt de belofte niet waar

Wasserman ziet dat er veel wordt gesproken over plantaardig ‘vlees’, maar dat de verkoop juist afneemt. Het bedrijf Beyond Meat leek te hebben erkend dat het vervangen van vlees misschien niet de beste strategie is; Wasserman wees op de recente beslissing van het bedrijf om simpelweg ‘Beyond’ te heten. Wat een paar jaar geleden begon als veelbelovende – voor de agrarische sector misschien wel ontmoedigende – initiatieven om de markt te overspoelen

met alternatieve vleesachtige eiwitbronnen, blijkt uiteindelijk weinig bestaansrecht te hebben. Als beide ontwikkelingen met zware tegenwind te maken krijgen, is het de dierlijke eiwitsector die het voortouw moet nemen in de duurzaamheidsuitdaging. De vraag is hoe we consumenten met die boodschap kunnen bereiken?

Vijf kansen

Verschillende sprekers benadrukten de kansen die de veehouderijsector heeft om verdere stappen te zetten in de toekomst. Justin Sherrard bijvoorbeeld, voormalig analist dierlijke eiwitten bij Rabobank en nu zelfstandig consultant in Sydney, identificeerde vijf verschillende kansen waar de veehouderijsector zich op zou kunnen richten om voorbereid te zijn op wat komen gaat.

• Handelskansen benutten;
• De betrokkenheid van de consument bij dierlijke eiwitten behouden;
• Investeren in de ontwikkeling van nieuwe producten;
• Nieuwe datagestuurde supply chain-modellen ontwikkelen;
• De communicatie binnen de sector over dierlijke eiwitten verbeteren.

Communicatie essentieel

Sherrard’s laatste punt – over communicatie – werd ook door een flink aantal andere sprekers aangestipt. Namens Finne Advisory analyseerde Ann-Nina Finne hoe historische gebeurtenissen (‘signalen’) volgens haar leiden tot journalistieke producties (‘verhalen’), waarop politiek beleid gebaseerd zou worden (‘verschuivingen’). Ze suggereerde dat spelers in de veehouderij hun eigen verhaal naar buiten zouden moeten brengen. Zo kan het agrarische perspectief op duurzaamheid wortel schieten, voordat anderen dat doen.

Een goed voorbeeld hiervan zijn de pogingen van diergezondheids- en additieven Alltech – een zakenpartner van Huvepharma. Het bedrijf presenteerde hun recente documentaire World Without Cows aan het publiek om de deelnemers te inspireren hoe storytelling de agrarische kant van duurzaamheid aan de wereld kan laten zien.

Duurzamer werken

Thordis Möller sprak namens de wereldwijde vleesleverancier OSI over de praktische kant van de zaak. Möller is directeur duurzaamheid voor continentaal Europa en legde uit waar duurzaamheid in haar bedrijf om draait. Ze benadrukte de gebieden waarop haar bedrijf zich richt om ervoor te zorgen dat OSI en haar partners in de productieketen voldoen aan de EU-wetgeving inzake duurzaamheid. Interessant genoeg was de titel van haar presentatie: ‘Is duurzaamheid nog steeds relevant?’ Het was een retorische vraag, want natuurlijk is het dat ook, zei ze, en in haar conclusie noemde ze het zelfs ‘onvermijdelijk’. Duurzamer werken is iets dat gewoon móét gebeuren, anders kan niemand blijven bestaan.

Antibioticaportfolio

Het is niet verrassend dat ook voor organisator Huvepharma duurzaamheid ‘een kernfocus blijft’, legde vicepresident Eddy Piron uit in zijn introductie. Uiteraard kan de productlijn van het bedrijf de veehouderij helpen duurzamer te werken, maar ook in de eigen bedrijfsvoering streeft het bedrijf ernaar volledig CO2-neutraal te zijn, bijvoorbeeld door het gebruik van zonnepanelen en het hergebruik van afval.

Piron noemde ook wat hij de ‘olifant in de kamer’ noemde: het antibioticaportfolio van het bedrijf. In een tijd waarin antibioticareductie ook wordt beschouwd als een belangrijk onderdeel van een duurzame wereld, blijft Huvepharma antibiotica produceren en verkopen voor de behandeling van zieke dieren. Hij zei: “Er zal altijd behoefte zijn aan antibiotica, er zal vraag naar zijn. Wij zeggen altijd: zo min mogelijk, zo veel als nodig.” Hij benadrukte dat deze antibiotica niet hetzelfde zijn als antibiotica voor menselijk gebruik en gaf, verrassend genoeg, toe dat het bedrijf klanten ondersteunt om minder antibiotica te gebruiken. Dat klinkt paradoxaal, maar dat is het niet. De boodschap is: als er behoefte is, kom dan naar ons.”